TLNX: Bạn nào học pháp tu thiền mà không rõ tu thiền để đạt được điều gì thì đọc kinh này sẽ rõ.
ĐẠI KINH THÍ DỤ LÕI CÂY
(Mahasaropamasuttam)
Như
vầy tôi nghe.
Một
thời Thế Tôn ở tại Rajagaha (Vương Xá), núi Gijjhakuta (Linh Thứu), khi
Devadatta (Đề-bà-đạt-đa) từ bỏ (Chúng Tăng) ra đi không bao lâu. Ở đây, nhân
việc Devadatta, Thế Tôn cho gọi các Tỷ-kheo và dạy như sau:
–
Ở đây, này các Tỷ-kheo, có Thiện nam tử do lòng tin xuất gia, từ bỏ gia đình,
sống không gia đình: “Ta bị chìm đắm trong sanh, già, chết, sầu, bi, khổ, ưu,
não, bị chìm đắm trong đau khổ, bị chi phối bởi đau khổ. Rất có thể, toàn bộ
khổ uẩn này có thể chấm dứt được”. Vị ấy xuất gia như vậy, được lợi dưỡng, tôn
kính, danh vọng.
Do
lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này, vị ấy hoan hỷ, mãn nguyện. Do lợi dưỡng,
tôn kính, danh vọng này, vị ấy khen mình, chê người: “Ta được lợi dưỡng như
vậy, được danh vọng như vậy. Còn các Tỷ-kheo khác ít được biết đến, ít có uy
quyền”. Vị ấy, vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này, trở thành mê say, tham
đắm, phóng dật. Do sống phóng dật, vị ấy bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo, ví như một
người muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm lõi cây, trước một
cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người ấy bỏ qua lõi cây, bỏ qua giác cây, bỏ
qua vỏ trong, bỏ qua vỏ ngoài, chặt cành lá, lấy chúng mang đi, tưởng rằng đó
là lõi cây. Một người có mắt thấy vậy bèn nói: “Thật sự người này không biết
lõi cây, không biết giác cây, không biết vỏ trong, không biết vỏ ngoài, không
biết cành lá. Người này muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm
lõi cây, trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người này bỏ qua lõi cây,
bỏ qua giác cây, bỏ qua vỏ trong, bỏ qua vỏ ngoài, chặt cành lá, lấy chúng mang
đi, tưởng rằng đó là lõi cây. Và người này không đạt mục đích mà lõi cây có thể
thành tựu”. Cũng vậy, ở đây, này các Tỷ-kheo, có Thiện nam tử vì lòng tin xuất
gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình: “Ta bị chìm đắm trong sanh, già,
chết, sầu, bi, khổ, ưu, não bị chi phối bởi đau khổ. Rất có thể toàn bộ khổ uẩn
này có thể chấm dứt”. Vị ấy xuất gia như vậy, được lợi dưỡng, tôn kính, danh
vọng. Do lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này, vị ấy hoan hỷ, tự mãn. Do lợi
dưỡng, tôn kính, danh vọng này, vị ấy khen mình, chê người: “Ta được lợi dưỡng
như vậy, được danh vọng như vậy, Còn các Tỷ-kheo khác ít được biết đến, ít có
uy quyền”. Vị ấy vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này, trở thành mê say, tham
đắm, phóng dật. Do sống phóng dật, vị ấy bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ấy
được gọi là vị đã nắm lấy cành lá của phạm hạnh, vì do vậy, vị ấy đã dừng lại
(ở đây). Nhưng ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị thiện nam tử vì lòng tin xuất gia,
từ bỏ gia đình, sống không gia đình: “Ta bị chìm đắm trong sanh, già, chết,
sầu, bi, khổ, ưu não, bị chìm đắm trong đau khổ, bị chi phối bởi đau khổ. Rất
có thể toàn bộ khổ uẩn này có thể chấm dứt”. Rồi vị ấy xuất gia như vậy, được
lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng
này khen mình, chê người. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này trở
thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy thành tựu
giới đức. Do thành tựu giới đức này, vị ấy hoan hỷ, tự mãn. Do thành tựu, giới
đức này, vị ấy khen mình chê người: “Ta là người trì giới, theo thiện pháp. Các
Tỷ-kheo khác phá giới, theo ác pháp”. Do thành tựu giới đức này, vị ấy trở
thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống phóng dật, vị ấy bị đau khổ. Chư
Tỷ-kheo, ví như một người muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm
lõi cây, trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người ấy bỏ qua lõi cây, bỏ
qua giác cây, bỏ qua vỏ trong, chặt vỏ ngoài, lấy chúng mang đi, tưởng đó là
lõi cây. Một người có mắt thấy vậy bèn nói: “Thật sự người này không biết lõi
cây, không biết giác cây, không biết vỏ trong, không biết vỏ ngoài, không biết
cành lá. Người này muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm lõi
cây, trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người này bỏ qua lõi cây, bỏ
qua giác cây, bỏ qua vỏ trong, chặt vỏ ngoài, lấy chúng mang đi, tưởng đó là
lõi cây. Và người này không đạt mục đích mà lõi cây có thể thành tựu”. Cũng
vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây Tỷ-kheo vì lòng tin xuất gia, từ bỏ gia đình, sống
không gia đình... (như trên)... Do thành tựu giới đức này, vị ấy trở thành mê
say, tham đắm, phóng dật. Do sống phóng dật, vị ấy bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo,
Tỷ-kheo ấy được gọi là vị đã nắm lấy vỏ ngoài của phạm hạnh. Và do vậy, vị ấy
đã dừng lại (ở đây).
Nhưng
ở đây, này các Tỷ-kheo, có Thiện nam tử vì lòng tin xuất gia, từ bỏ gia đình,
sống không gia đình: “Ta bị chìm đắm trong vòng sanh, già, chết, sầu, bi, khổ
ưu, não, bị chìm đắm trong đau khổ, bị chi phối bởi đau khổ. Rất có thể toàn bộ
khổ uẩn này có thể chấm dứt được”. Rồi vị ấy xuất gia như vậy, được lợi dưỡng,
tôn kính, danh vọng. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này, khen
mình, chê người. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này trở thành mê
say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy thành tựu giới đức. Do
thành tựu giới đức này, vị ấy hoan hỷ, nhưng không tự mãn. Do thành tựu giới
đức này, vị ấy không khen mình, chê người. Do thành tựu giới đức này, vị ấy
không trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy
thành tựu thiền định. Do thành tựu thiền định này, vị ấy hoan hỷ, tự mãn. Do
thành tựu thiền định này, vị ấy khen mình chê người: “Ta có thiền định nhất
tâm. Các Tỷ-kheo khác không có thiền định, tâm bị phân tán”. Do thành tựu thiền
định này, vị ấy trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống phóng dật, vị ấy
bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo, ví như một người muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây.
Trong khi đi tìm lõi cây, trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người ấy
bỏ qua lõi cây, bỏ qua giác cây, chặt vỏ trong, lấy chúng mang đi, tưởng đó là
lõi cây. Một người có mắt thấy vậy, bèn nói: “Thật sự người này không biết lõi
cây, không biết giác cây, không biết vỏ trong, không biết vỏ ngoài, không biết
cành lá. Người này muốn lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm lõi cây,
trước một cây lớn có lõi cây, người này bỏ qua lõi cây, bỏ qua giác cây, chặt
vỏ trong, mang đi, tưởng đó là lõi cây. Và người này không đạt được mục đích mà
lõi cây có thể thành tựu”. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây Tỷ-kheo vì lòng tin
xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không gia đình... (như trên)... Do thành tựu
thiền định này, vị ấy trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Vì sống phóng dật,
vị ấy bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo, như vậy vị ấy được gọi là Tỷ-kheo đã nắm giữ vỏ
trong của phạm hạnh. Và do vậy, vị ấy đã dừng lại (ở đây).
Lại
nữa, ở đây, có Thiện nam tử, vì lòng tin xuất gia, từ bỏ gia đình, sống không
gia đình: “Ta bị chìm đắm trong vòng sanh, già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não, bị
chìm đắm trong đau khổ, bị chi phối bởi đau khổ. Rất có thể toàn bộ khổ uẩn này
có thể chấm dứt”. Vị ấy xuất gia như vậy, được lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng.
Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này hoan hỷ, tự mãn. Vị ấy không
vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này, khen mình, chê người. Vị ấy không vì lợi
dưỡng, tôn kính, danh vọng này trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống
không phóng dật, vị ấy thành tựu giới đức. Do thành tựu giới đức, vị ấy hoan
hỷ, nhưng không tự mãn. Vị ấy không vì thành tựu giới đức này khen mình, chê
người. Vị ấy không vì thành tựu giới đức này trở thành mê say, tham đắm, phóng
dật. Do sông không phóng dật, vị ấy thành tựu Thiền định. Vị ấy do thành tựu
Thiền định này nên hoan hỷ nhưng không tự mãn. Vị ấy không vì thành tựu Thiền
định này khen mình, chê người. Vị ấy không vì thành tựu Thiền định này trở
thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy thành tựu tri
kiến, vị ấy vì tri kiến này, hoan hỷ, tự mãn. Vị ấy do tri kiến này, khen mình,
chê người. “Ta sống, thấy và biết. Các Tỷ-kheo khác sống, không thấy và không
biết”. Vị ấy, do tri kiến này, trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống
phóng dật vị ấy bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo, ví như một người muốn được lõi cây,
tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm lõi cây, trước một cây lớn, đứng thẳng, có
lõi cây, người bỏ qua lõi cây, chặt giác cây mang đi, tưởng đó là lõi cây. Một
người có mắt thấy vậy bèn nói: “Thật sự người này không biết lõi cây, không
biết giác cây, không biết vỏ trong, không biết vỏ ngoài, không biết cành lá. Người
này muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi
cây, người ấy bỏ qua lõi cây, chặt giác cây và mang đi, tưởng đó là lõi cây. Và
người ấy không đạt được mục đích mà lõi cây có thể thành tựu. Cũng vậy, này các
Tỷ-kheo, ở đây, có Thiện nam tử, vì lòng tin xuất gia, từ bỏ gia đình, sống
không gia đình... Vị này, vì tri kiến này nên mê say, tham đắm, phóng dật. Vì
sống phóng dật, vị này bị đau khổ. Chư Tỷ-kheo, như vậy vị này gọi là đã nắm
giữ giác cây của phạm hạnh. Và do vậy, vị ấy đã dừng lại (ở đây)”.
Lại
nữa, ở đây, này các Tỷ-kheo, có vị Thiện nam tử, vì lòng tin xuất gia, từ bỏ
gia đình, sống không gia đình: “Ta bị chìm đắm trong vòng sanh, già, chết, sầu,
bi, khổ, ưu, não, bị chìm đắm trong đau khổ, bị chi phối bởi đau khổ. Rất có
thể toàn bộ khổ uẩn này có thể chấm dứt”. Vị ấy xuất gia như vậy, được lợi
dưỡng, tôn kính, danh vọng. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này
hoan hỷ, tự mãn. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này khen mình,
chê người. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này trở thành mê say,
tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy thành tựu giới đức. Do
thành tựu giới đức, vị ấy hoan hỷ nhưng không tự mãn. Vị ấy không vì thành tựu
giới đức này khen mình, chê người. Vị ấy không vì thành tựu giới đức này trở
thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy thành tựu
Thiền định, vị ấy do thành tựu Thiền định này, hoan hỷ nhưng không tự mãn. Vị
ấy không do thành tựu Thiền định này khen mình, chê người. Vị ấy không do thành
tựu Thiền định này trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng
dật, vị ấy thành tựu tri kiến. Do thành tựu tri kiến này, vị ấy hoan hỷ nhưng
không tự mãn. Vị ấy không vì thành tựu tri kiến này khen mình, chê người. Vị ấy
không vì thành tựu tri kiến này trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống
không phóng dật, vị ấy thành tựu thời giải thoát. Này các Tỷ-kheo, sự tình này
có thể xảy ra, Tỷ-kheo ấy có thể từ bỏ thời giải thoát.
Này
các Tỷ-kheo, ví như một người muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi
tìm lõi cây, trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người ấy chặt lõi cây,
mang đi và biết đó là lõi cây. Một người có mắt thấy như vậy, có thể nói:
“Người này biết lõi cây, biết giác cây, biết vỏ trong, biết vỏ ngoài, biết cành
lá. Người này muốn được lõi cây, tìm cầu lõi cây. Trong khi đi tìm lõi cây,
trước một cây lớn, đứng thẳng, có lõi cây, người ấy chặt lõi cây, mang đi và tự
biết đó là lõi cây. Và người ấy đạt được mục đích mà lõi cây có thể thực hiện”.
Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây một Thiện nam tử, vì lòng tin xuất gia, bỏ gia
đình, sống không gia đình: “Ta bị chìm đắm trong sanh, già, chết, sầu, bi, khổ,
ưu, não, bị chìm đắm trong khổ đau, bị chi phối bởi khổ đau. Rất có thể, toàn
bộ khổ uẩn này có thể chấm dứt”. Vị ấy xuất gia như vậy, được lợi dưỡng, tôn
kính, danh vọng. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này hoan hỷ, tự
mãn. Vị ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này khen mình, chê người. Vị
ấy không vì lợi dưỡng, tôn kính, danh vọng này trở thành mê say, tham đắm,
phóng dật. Do sống không phóng dật. Vị ấy thành tựu giới đức. Vị ấy do thành
tựu giới đức này hoan hỷ nhưng không tự mãn. Vị ấy, không do thành tựu giới đức
này khen mình, chê người. Vị ấy không do thành tựu giới đức này trở thành mê
say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy thành tựu Thiền định.
Vị ấy do thành tựu thiền định nên hoan hỷ nhưng không tự mãn. Vị ấy không do
thành tựu Thiền định này khen mình, chê người. Vị ấy không do thành tựu thiền
định này trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không phóng dật, vị ấy
thành tựu tri kiến. Vị ấy vì thành tựu tri kiến này nên hoan hỷ nhưng không tự
mãn. Vị ấy không vì thành tựu tri kiến này khen mình, chê người. Vị ấy không vì
thành tựu tri kiến này trở thành mê say, tham đắm, phóng dật. Do sống không
phóng dật, vị ấy thành tựu được phi thời
gian giải thoát. Này chư Tỷ-kheo, sự tình này không thể xảy ra, Tỷ-kheo ấy
có thể từ bỏ phi thời giải thoát này.
Như
vậy, này các Tỷ-kheo, phạm hạnh này không phải vì lợi ích, lợi dưỡng, danh
vọng, không phải vì lợi ích thành tựu giới đức, không phải vì lợi ích thành tựu
thiền định, không phải vì lợi ích tri kiến. Và này các Tỷ-kheo, tâm giải thoát
bất động chính là mục đích của phạm hạnh này, là lõi cây, là mục tiêu cuối cùng
của phạm hạnh.
Thế
Tôn thuyết giảng như vậy. Các Tỷ-kheo ấy hoan hỷ, tín thọ lời Thế Tôn dạy.