Đọc Pháp Hoa, tôi thấy thương và đồng cảm với gã cùng tử vô cùng. Chẳng phải tôi cũng từng lưu lạc bao năm không biết mặt Cha, chẳng phải tôi cũng vô minh, u tối như hắn sao? Đức Phật là người cha trưởng giả giàu có của tôi, cũng như của bao người, nhưng đã có mấy ai sớm nhận ra cha mình chứ?
Từ rất nhỏ tôi đã có may mắn được sống một khoảng thời gian ngắn trong ‘chùa’ của bà Nội, cũng là nhà Bà. Nên phía trước nhà là chánh điện, phía sau chúng tôi ở. Chánh điện nhỏ, nhưng cũng có đầy đủ hình tượng các vị Phật, lại còn có các vị Bồ tát đứng dọc hai lối đi, và dĩ nhiên là không thiếu các tranh liễng về các cảnh của mười cửa địa ngục. Đức Phật có mặt đó trong chánh điện mà cũng như không có trong mắt tôi. Những lúc rón rén lên ‘nhà trên’, mắt tôi không thấy được vẻ uy nghi của Phật, không nhìn ra được nét từ bi trên mặt Ngài, mà mắt tôi lại thường dán vào các loại quỷ sứ đang cưa ai đó làm đôi hay chúc đầu ai đó xuống vạc dầu. Má tôi, dĩ nhiên là tận dụng những bức tranh đó trong các bài dạy đạo lý của người. Ăn cơm bỏ mứa hả? Chết thì phải ăn giòi đó con. Hái cắp ổi ăn hả? Chết thì quỷ sứ chặt tay đó con. Các bài học của Má chúng tôi cũng tuân theo vì sợ hơn là vì hiểu. Tôi không ‘phục’ đạo gì mà ác thế, nên lòng tôi dững dưng như gã cùng tử gặp cha mà không mảy may rung động, lại còn tràn đầy nghi ngại.
Chiến tranh, thời thế vân vân, rồi cũng tới lúc Phật không còn ở trong chánh điện của bà tôi, mà là ở những ngôi chùa xa lạ Má tôi thỉnh thoảng dắt đi. Đức Phật ở những nơi đó càng xa vời, càng vô hình hơn và chắc chắn là không phải của những đứa trẻ chúng tôi, mà là của người lớn. Chúng tôi chỉ được đứng lấp ló, chạy chơi chỗ khác, hay ngồi im lặng ở một xó nào đó để ngắm nhìn người lớn xôn xao bận rộn ngồi lên đứng xuống, để nghe những lời cầu kinh bằng những ngôn ngữ chưa từng nghe đến bao giờ, nên chẳng có gì được lưu lại trong ký ức. Có còn chăng chỉ là hương vị của những món ăn lạ miệng chỉ có ở chùa mới được ăn. Và được ăn thả dàn mà không bị la rầy.
Rồi tôi cũng lớn lên. Đức Phật càng vời vợi, gần như biến mất khỏi cuộc đời tôi, khi tôi mãi mê chạy đuổi theo những viên ngọc của cấp bằng, nghề nghiệp, tình yêu, danh vị, tiền bạc ... Những viên ngọc đó thường được đổi bằng nước mắt tràn đầy mà không thể giữ lâu trong bàn tay. Khoảng thời gian đó, cũng có lúc tôi đã đến nơi cửa Phật, nhưng chỉ để làm nhiệm vụ của người con đưa mẹ đi chùa. Tôi đứng lảng vảng ở cửa chùa, nhưng từ chối vào lạy Phật. Nước mắt đã chảy nhiều, nhưng không thể hiểu tại vì sao? Vẫn còn đầy tự tin ở chính mình, vẫn còn ngời ngời niềm hy vọng sẽ tìm được một người yêu khác, một nghề nghiệp khác, hay một cái gì đó khác, là sẽ được hạnh phúc ngay thôi. Cũng như gã cùng tử, thà chạy trốn hay thà làm công việc ti tiện chứ chắng chịu nhìn cha. Tôi cũng chưa chịu nhìn nhận Phật.
May mắn thay gã cùng tử đã được cha công nhận trước mọi người. Như tôi cũng may mắn thay trên triền dốc của cuộc đời bỗng được bàn tay ai đó níu giữ lại. Tôi được níu giữ lại bởi cái chết của một người chị và một quyển sách của người bạn tặng.
Trong cái mất có cái được. Cuộc đời lúc nào không đầy những trớ trêu. Trong bóng tối của nước mắt lại có bao ánh sáng ập tới. Lạ lùng đến độ tôi phải kêu lên một tiếng À. Bàn tay của chị tôi những giờ phút cuối, không còn cầm được những đồng tiền do mình làm ra. Những đồng tiền rơi lả chả xuống đất. Gương mặt thanh tú của chị giờ đen sạm vì thuốc, vì đau. Đôi chân đã du lịch bao nơi chốn, giờ không giữ nổi thân chị rồi. Bao bài học về giáo lý cao siêu của Đức Phật bỗng được tóm gọn lại trong chỉ vài ngày. Vô thường, vô ngã là đó phải không?
Và quyển sách có tựa đề Tu là Chuyển Nghiệp. Quyển sách mỏng tanh, nhẹ vô cùng của một bậc cao đạo. Đọc một vèo, thấm tận ruột gan. Nhưng sao không thấy trang nào nói đến những tầng địa ngục kinh hoàng trong tuổi thơ. Những tầng địa ngục mà tôi chắc rằng mình sẽ phải đi qua, với bao nhiêu tội lỗi mình đã tạo ra trong một kiếp sống. Không có địa ngục, nhưng có một cánh cửa đã mở ra cho tôi. Cánh cửa Phật giáo giúp tôi chuyển nghiệp mình.
Phật đó rồi, Phật của tôi. Ôi tôi yêu Phật vô cùng. Phật đã níu giữ tôi lại, để tôi không lăn mãi xuống tận cùng địa ngục, để nước mắt tôi thôi rơi vì những phù phiếm của cuộc đời. Tại sao tôi đã có thể u mê đến vậy? Mà mở bừng mắt dậy sao cũng dễ dàng thế? Chỉ là thế. Không thể giải thích gì hơn.
Giờ thì Phật ở khắp nơi rồi. Trong nhà, từ chỗ ngồi làm việc, tôi chỉ cần hướng mắt sang phải, Phật vô cùng hiền từ nhìn trả lại tôi. Quay sang trái, Phật cũng ở đó. Mà không nhìn đâu Phật cũng ngay trong lòng rồi.
Ôi hạnh phúc thay cho những ai đã tìm được Đức Phật của mình!
Diệu Liên Lý Thu Linh
2/2006
----------
(*) Cảm ơn Diệu Liên đã gởi chia sẻ bài viết này cho Tlnx. Trước đây, thân hữu của Tlnx đã sưu tầm bài này ở đâu đó và gởi đăng. Nay đọc lại bài do chính tác giả chia sẻ, thấy sẽ hữu ích cho người đọc, nên xin được 'làm mới' giới thiệu ở đây. Tlnx.
Từ rất nhỏ tôi đã có may mắn được sống một khoảng thời gian ngắn trong ‘chùa’ của bà Nội, cũng là nhà Bà. Nên phía trước nhà là chánh điện, phía sau chúng tôi ở. Chánh điện nhỏ, nhưng cũng có đầy đủ hình tượng các vị Phật, lại còn có các vị Bồ tát đứng dọc hai lối đi, và dĩ nhiên là không thiếu các tranh liễng về các cảnh của mười cửa địa ngục. Đức Phật có mặt đó trong chánh điện mà cũng như không có trong mắt tôi. Những lúc rón rén lên ‘nhà trên’, mắt tôi không thấy được vẻ uy nghi của Phật, không nhìn ra được nét từ bi trên mặt Ngài, mà mắt tôi lại thường dán vào các loại quỷ sứ đang cưa ai đó làm đôi hay chúc đầu ai đó xuống vạc dầu. Má tôi, dĩ nhiên là tận dụng những bức tranh đó trong các bài dạy đạo lý của người. Ăn cơm bỏ mứa hả? Chết thì phải ăn giòi đó con. Hái cắp ổi ăn hả? Chết thì quỷ sứ chặt tay đó con. Các bài học của Má chúng tôi cũng tuân theo vì sợ hơn là vì hiểu. Tôi không ‘phục’ đạo gì mà ác thế, nên lòng tôi dững dưng như gã cùng tử gặp cha mà không mảy may rung động, lại còn tràn đầy nghi ngại.
Chiến tranh, thời thế vân vân, rồi cũng tới lúc Phật không còn ở trong chánh điện của bà tôi, mà là ở những ngôi chùa xa lạ Má tôi thỉnh thoảng dắt đi. Đức Phật ở những nơi đó càng xa vời, càng vô hình hơn và chắc chắn là không phải của những đứa trẻ chúng tôi, mà là của người lớn. Chúng tôi chỉ được đứng lấp ló, chạy chơi chỗ khác, hay ngồi im lặng ở một xó nào đó để ngắm nhìn người lớn xôn xao bận rộn ngồi lên đứng xuống, để nghe những lời cầu kinh bằng những ngôn ngữ chưa từng nghe đến bao giờ, nên chẳng có gì được lưu lại trong ký ức. Có còn chăng chỉ là hương vị của những món ăn lạ miệng chỉ có ở chùa mới được ăn. Và được ăn thả dàn mà không bị la rầy.
Rồi tôi cũng lớn lên. Đức Phật càng vời vợi, gần như biến mất khỏi cuộc đời tôi, khi tôi mãi mê chạy đuổi theo những viên ngọc của cấp bằng, nghề nghiệp, tình yêu, danh vị, tiền bạc ... Những viên ngọc đó thường được đổi bằng nước mắt tràn đầy mà không thể giữ lâu trong bàn tay. Khoảng thời gian đó, cũng có lúc tôi đã đến nơi cửa Phật, nhưng chỉ để làm nhiệm vụ của người con đưa mẹ đi chùa. Tôi đứng lảng vảng ở cửa chùa, nhưng từ chối vào lạy Phật. Nước mắt đã chảy nhiều, nhưng không thể hiểu tại vì sao? Vẫn còn đầy tự tin ở chính mình, vẫn còn ngời ngời niềm hy vọng sẽ tìm được một người yêu khác, một nghề nghiệp khác, hay một cái gì đó khác, là sẽ được hạnh phúc ngay thôi. Cũng như gã cùng tử, thà chạy trốn hay thà làm công việc ti tiện chứ chắng chịu nhìn cha. Tôi cũng chưa chịu nhìn nhận Phật.
May mắn thay gã cùng tử đã được cha công nhận trước mọi người. Như tôi cũng may mắn thay trên triền dốc của cuộc đời bỗng được bàn tay ai đó níu giữ lại. Tôi được níu giữ lại bởi cái chết của một người chị và một quyển sách của người bạn tặng.
Trong cái mất có cái được. Cuộc đời lúc nào không đầy những trớ trêu. Trong bóng tối của nước mắt lại có bao ánh sáng ập tới. Lạ lùng đến độ tôi phải kêu lên một tiếng À. Bàn tay của chị tôi những giờ phút cuối, không còn cầm được những đồng tiền do mình làm ra. Những đồng tiền rơi lả chả xuống đất. Gương mặt thanh tú của chị giờ đen sạm vì thuốc, vì đau. Đôi chân đã du lịch bao nơi chốn, giờ không giữ nổi thân chị rồi. Bao bài học về giáo lý cao siêu của Đức Phật bỗng được tóm gọn lại trong chỉ vài ngày. Vô thường, vô ngã là đó phải không?
Và quyển sách có tựa đề Tu là Chuyển Nghiệp. Quyển sách mỏng tanh, nhẹ vô cùng của một bậc cao đạo. Đọc một vèo, thấm tận ruột gan. Nhưng sao không thấy trang nào nói đến những tầng địa ngục kinh hoàng trong tuổi thơ. Những tầng địa ngục mà tôi chắc rằng mình sẽ phải đi qua, với bao nhiêu tội lỗi mình đã tạo ra trong một kiếp sống. Không có địa ngục, nhưng có một cánh cửa đã mở ra cho tôi. Cánh cửa Phật giáo giúp tôi chuyển nghiệp mình.
Phật đó rồi, Phật của tôi. Ôi tôi yêu Phật vô cùng. Phật đã níu giữ tôi lại, để tôi không lăn mãi xuống tận cùng địa ngục, để nước mắt tôi thôi rơi vì những phù phiếm của cuộc đời. Tại sao tôi đã có thể u mê đến vậy? Mà mở bừng mắt dậy sao cũng dễ dàng thế? Chỉ là thế. Không thể giải thích gì hơn.
Giờ thì Phật ở khắp nơi rồi. Trong nhà, từ chỗ ngồi làm việc, tôi chỉ cần hướng mắt sang phải, Phật vô cùng hiền từ nhìn trả lại tôi. Quay sang trái, Phật cũng ở đó. Mà không nhìn đâu Phật cũng ngay trong lòng rồi.
Ôi hạnh phúc thay cho những ai đã tìm được Đức Phật của mình!
Diệu Liên Lý Thu Linh
2/2006
----------
(*) Cảm ơn Diệu Liên đã gởi chia sẻ bài viết này cho Tlnx. Trước đây, thân hữu của Tlnx đã sưu tầm bài này ở đâu đó và gởi đăng. Nay đọc lại bài do chính tác giả chia sẻ, thấy sẽ hữu ích cho người đọc, nên xin được 'làm mới' giới thiệu ở đây. Tlnx.