Về phương pháp quan sát hơi thở, ngoài
bài kinh Quán niệm hơi thở vào hơi thở ra, Số 118 trong kinh Trung Bộ ra, chúng
ta có thể tìm thấy khoảng 20 bài kinh ngắn ghi lại lời dạy của Đức Phật về phương
pháp quán niệm hơi thở. Các kinh ngắn này được lưu lại trong chương Tương ưng
hơi thở, thuộc kinh Tương ưng bộ. Kinh nói về hơi thở với Arittha là 1 trong 20
bài kinh đó.
Quán niệm hơi thở tưởng như đơn giản
nhưng lại không, vì phương pháp này không chỉ dừng lại ở hơi thở mà thôi. Lời
khuyên của Đức Phật dành cho Arittha trong kinh sau đây nói lên điều đó.
Lưu ý một điều. Trong bản tiếng Việt do
Hòa Thượng Minh Châu dịch có câu thuật như thế này.
“Đây cũng là niệm hơi thở vô, hơi thở
ra, này Arittha, nhưng Ta tuyên bố là
không phải. Này Arittha, Ta sẽ nói cho Ông như thế nào là niệm hơi thở vô,
hơi thở ra, được phát triển, được làm cho viên mãn. Hãy nghe và khéo tác ý, Ta
sẽ nói.”
Trong khi đó bản tiếng Anh do Thầy
Thanissaro dịch thì thế này:
“There is that
mindfulness of in-&-out breathing, Arittha. I don't say that there isn't. But as to how mindfulness of
in-&-out breathing is brought in detail to its culmination, listen and pay
close attention. I will speak.”