Gặp lại người bạn sau mấy ngày Tết, tôi ngạc nhiên
vô cùng khi thấy mái tóc bồng bềnh dợn sóng của chàng đã biến đâu mất tiêu
mà thay vào đó là một cái đầu... trọc lóc! Anh bạn tâm sự rằng ngày đầu
xuân theo vợ đến chùa, thấy bà xã thắp hương thành khẩn khấn vái, anh cũng
thắp ké một nén hương cầu xin Trời Phật nguyện sẽ cạo đầu nếu được trúng
số! Hôm sau thì quả là anh ta trúng số thật và bèn cạo sạch mái tóc như đã
nguyện!
Khá khen một người biết giữ lời
hứa, nhưng nếu câu chuyện giản dị chỉ như vậy thì cũng chẳng có gì đáng
nói! Anh bạn tiếp lời phân trần, tiếc thay anh chỉ trúng được lô an ủi
có... hai chục ngàn đồng mà lại phải trả tiền cạo đầu đến... hai mươi lăm
ngàn!
Cách đây khá lâu ở Mỹ, nghe nói
có người đăng một mẩu quảng cáo rao bán máy may với giá cực rẻ chỉ có 1 đô
la! Mọi người ùn ùn gửi tiền đặt mua để rồi chưng hửng khi nhận được một
phong bì trong có... một chiếc kim may! Bị mang ra tòa kiện, anh bán hàng
tinh ranh biện hộ rằng chiếc kim may thực sự cũng là một “dụng cụ sản
xuất”, hay nói một cách khác cũng là một cái “máy” để may áo quần!
Người thì phải trọc lóc vì tham
tiền mà không muốn nhọc công, kẻ lại mất tiền vì tham của mà vội tin người
và quên rằng “của rẻ là của ôi”! Phải chi người bạn mất tóc đã khấn nguyện
rõ là mình chỉ muốn trúng số... độc đắc, và người mất tiền biết tìm hiểu kỹ
xem thế nào là cái gọi là “máy may”! Tóc rồi sẽ mọc lại, mất một đô thì
cũng chẳng hề thủng túi, nhưng trên thương trường mà phạm những lỗi lầm
tương tự, không xác định rõ các điều kiện khi thương thuyết thì sẽ có những
bài học để nhớ đời...
Định rõ các điều kiện thỏa thuận trong thương trường
là điều căn bản, nhưng một điều quan trọng nữa là phải tìm cách thể hiện
lại tất cả trên mặt giấy. “Lời nói bay đi, chữ còn lại”.
|
Năm 1985, Singapore lâm vào một
thời kỳ kinh tế suy thoái nặng nề đến nỗi thị trường chứng khoán có lúc đã
phải đóng cửa ba ngày và hầu như tất cả các chủ doanh nghiệp đều bị ngân
hàng và chủ nợ mang ra “pháp trường xử trảm”! Giữa cảnh dầu sôi lửa bỏng
đó, tôi quyết định rời bỏ chức vụ giám đốc một ngân hàng quốc tế để thành
lập một công ty tư vấn chuyên cứu những công ty bên bờ vực phá sản ở
Singapore!
“Bệnh nhân” đầu tiên là một công
ty bất động sản với 3 khách sạn, 65 biệt thự, 100 lô đất đang bắt đầu cất
nhà, cùng 100.000 mét vuông đất và cũng đang cõng một số nợ từ 7 ngân hàng
khoảng 300 triệu đô Sing. Tại thời điểm ấy công ty này có một khách sạn 13
tầng ở đường Orchard trị giá 60 triệu đô đã... “chết ngộp dưới nước” vì có
người muốn mua trả giá 25 triệu đô trong khi món nợ ngân hàng đã hơn 40
triệu! Hai vợ chồng chủ công ty lúc đó đã hết lời ngon ngọt và hứa trả tiền
thưởng 2% trên số tiền bán các bất động sản của họ nếu tôi cứu cho công ty
không bị phá sản! Nghĩ rằng các thương gia người Hoa luôn có tiếng là biết
giữ lời hứa, tôi nhận lời và bắt tay vào việc. Cuộc chiến thật vô cùng vất
vả, nhưng vắn tắt là sau một thời gian dài, vượt qua bao sóng gió cho đến
khi kinh tế Singapore phục hồi, “bệnh nhân” của tôi tuy mang đầy thương
tích nhưng đã sống sót và riêng cái khách sạn ấy đã được một tập đoàn lớn
của Hồng Kông mua lại với giá 380 triệu đô Sing! Theo “nguyên tắc” thì chỉ
việc bán cái khách sạn này tôi sẽ hưởng số tiền thưởng gần 8 triệu đô. Thế
nhưng chẳng có cái “nguyên tắc” nào cả vì sau khi đã đứng vững trên hai
chân, họ đã nuốt lời. Mang ra tòa kiện tụng cũng chẳng đến đâu vì mình đã
quá tin vào lời hứa... cuội và không có một mảnh giấy nào để chứng minh số
tiền thưởng trên giá bán như đã hứa!
Một vị bác sĩ có lương tâm đứng
trước một tai nạn giao thông, thấy nạn nhân nằm quằn quại bên đường sẽ
không hề hỏi xem người ấy có đủ tiền trả cho mình không rồi mới ra tay cứu
độ. Hành nghề “bác sĩ công ty” trong thương trường thì dù có lương tâm cách
mấy đi nữa cũng cần phải có văn tự không những để bảo vệ quyền lợi mà cả
trách nhiệm của mình!
Định rõ các điều kiện thỏa thuận
trong thương trường là điều căn bản, nhưng một điều quan trọng nữa là phải
tìm cách thể hiện lại tất cả trên mặt giấy. “Lời nói bay đi, chữ còn lại”,
hay nói theo người Mỹ thì ba điều quan trọng cần nhớ là “documentation -
documentation - documentation”. Có gì thắc mắc thì hãy tìm đến một luật sư
để được cố vấn về pháp lý.
Phải chi ngày xưa khi tóc mình
còn xanh mà lại có được những kinh nghiệm như bây giờ thì hay biết mấy nhỉ!
|